نمـــــــــاز تــــــــــــــــــــراویح
ترجمه کتاب (صلاة التراویح) شیخ آلبانی رحمه اللهنمـــــــــاز تــــــــــــــــــــراویح
ترجمه کتاب (صلاة التراویح) شیخ آلبانی رحمه اللهضعف بیست رکعت در نزد علما
صلاة التراویح (1۴)
علما روایت بیست رکعت را ضعیف می دانند
ترمذی در سنن خویش به عدم ثبوت بیست رکعت از عمر رضی الله عنه و دیگر صحابه اشاره نموده و با صیغه مجهول گفته است: «روی عن علی و عمر و غیرهما من اصحاب النبی صلی الله علیه وسلم»(۱)(از علی و عمر رضی الله عنهما و دیگر یاران پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده است) .
وامام شافعی نیز درباره ی عدم ثبوت بیست رکعت از عمر رضی الله عنه همین نظریه را دارد. چنان که شاگردش علامه مزنی در «المختصر» خویش (۲)از وی نقل نموده است.
گفته ی این دو امام با لفظ (روی) که صیغه مجهول است، چنان که نزد محدثین مشهور و معروف است، تضعیف آن روایت از سوی این دو بزرگوار به شمار می آید. به یقین امام شافعی و ترمذی رحمهما الله از علما و محققینی اند که مورد نظر امام نووی رحمه الله می باشند؛ آن جایی که در «المجموع»(۳)می فرماید: علمای تحقیق اعم از محدثین و... گفته اند: وقتی حدیث ضعیف باشد نباید برای روایت آن صیغه های معلوم به کار برد و گفت: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: انجام داد، امر کرد، یا نهی یا حکم نموده است. و نه الفاظ مشابه این ها را. نیز در روایت ضعیف نباید صیغه های معلوم به کار برد و گفت: ابوهریره رضی الله عنه بیان نموده، یا نقل نموده و نه الفاظ مشابه این ها را. و نیز نباید آثار ضعیف تابعین و پس از آنان را با چنین الفاظ قطعی و یقینی روایت نمود. در تمام روایات و آثار ضعیف باید صیغه های مجهول به کار برده و گفت: از او روایت شده، یا نقل شده، یا حکایت شده، یا از او به ما چنین رسیده، یا از قول او گفته می شود، یا ذکر و حکایت می شود، یا روایت می شود، یا به او نسبت داده می شود و یا الفاظی که مشابه باشند.
علما می فرمایند: باید صیغه های قطعی و یقینی و دارای گوینده ی مشخص را برای روایت صحیح و حسن، و صیغه های مجهول و ظنی را برای غیر آن دو به کار برد، زیرا صیغه ها و الفاظ قطعی و معلوم، متقاضی صحت کلام از فردی است که سخن به وی نسبت داده می شود. لذا مناسب نیست به جز آنچه از او ثابت باشد به وی نسبت داده شود. در غیر این صورت انسان به مرحله ای می رسد که از زبان دیگران دروغ بسازد. رعایت این ادب را مصنف و اکثر فقهای مذهب ما و دیگران، حتی به طور کل، عموم اهل علم به جز محدثین ماهر فراموش کرده اند. زیرا بسیاری در روایات صحیح می گویند: روایت شده است، یعنی صیغه ی مجهول به کار می برد، و در روایات ضعیف صیغه ی معلوم به کار برده و می گویند: فلانی می گوید، فلانی روایت نموده است. این در حقیقت انحراف از راه حق است.
(۱) سنن ترمذی 2/74.
(۲) المختصر مزنی 1/107.
(۳) المجموع علامه نووی 1/ 63.
